Gıda mühendisliği ülkemizde uzun yıllardır eğitimi verilen bölümler arasında yer alıyor. Ancak pek çok üniversite öğrencisi adayı bu bölümü tercih etmemekte. Pek çok aday tarafından iş imkanlarının kısıtlı olduğu bir bölüm olarak bilinse de tam aksine çok geniş çalışma alanlarına sahip olan bir bölümdür.
Ek olarak çalışma alanları baz alındığında meslek ömrünün oldukça uzun olduğunu da söylemek gerekiyor. Mühendislik dallarının revaçta olduğu bu dönemde özellikle adayların araştırması gereken bir bölüm olarak karşımıza çıkıyor. Bu yazımızda sizlere gıda mühendisliği nedir ne iş yapar sorusunun yanıtını tüm ayrıntılarıyla verdik. Şimdiden keyifli okumalar dileriz. 😊
Gıda Mühendisliği Nedir?
Gıda mühendisliği nedir sorusunun en basit tanımı temel ihtiyaçlar arasında en önemli ihtiyaç olan beslenme ihtiyacının en sağlıklı ve iyi şekilde karşılanmasını sağlayan mühendislik dalı olarak tanımlanabilir. Her ne kadar mühendislik dallarından bahsedilince akla ilk olarak bilgisayarla uğraşan kişiler gelse de gıda mühendisliği baz alındığında bu durum değişebilmektedir.
Bir gıda mühendisi gıdanın tüm üretim süreçlerinde yer alır. Gıdaların sağlıklı, steril ve sürdürülebilir bir şekilde üretilmesini sağlamaktadır. Özellikle gıda sektörünün oldukça önemli hale geldiği son dönemlerde alanında yetkin, bilgili ve iş disiplinine sahip gıda mühendislerine olan ihtiyacın fazla sayıda olduğunu belirtmek gerekiyor. Bu bağlamda incelendiğinde bilhassa ilerleyen dönemlerde gıda mühendislerine olan ihtiyacın oldukça fazla hale geleceği de aşikâr bir durum olarak karşımıza çıkmakta.
Gıda Mühendisliği Çalışma Alanları Nelerdir?
Gıda mühendisliği çalışma alanları açısından bakıldığında tek akla gelen alan gıda olarak düşünülmekte. Bu görüş her ne kadar doğru olsa da gıda alanı tek bir çatı altında değerlendirilmemektedir. Gıda sektörü kendi içinde çok sayıda alt alana sahip bir sektördür. Aklınıza gelebilecek her türlü besinin üretimi bu sektörde farklı alt alanlara yayılmaktadır. Bu açıdan bakıldığında gıda mühendisliği çalışma alanları açısında oldukça geniş bir yapıya sahiptir diyebiliriz. Bu bağlamda gıda mühendisliği çalışma alanları şu şekilde sıralanabilir:
- Üretim
- Kalite
- Ar-Ge
- Satış
- Denetim
- Laboratuvar
Bu alanlar kendi içinde daha çeşitli hale getirilebilir. Yukarıda sıralanan alanlar genel çalışma alanları konu alınarak sıralanmıştır. Kendi içinde özel alt dallara örnek verilecek olursa; çikolata, şekerleme, et, süt ve benzeri dallar örnek verilebilir.

Gıda Mühendisi Ne İş Yapar?
Gıda mühendisliği ne iş yapar sorusu bu bölüm hakkında bilgi sahibi olmak isteyen adaylar tarafından merak edilen bir başka konu olarak karşımıza çıkıyor. Bir gıda mühendisinin genel iş tanımını yapacak olursak; herhangi bir gıdanın hijyen koşullarına uygun, sağlıklı bir şekilde üretilmesini sağlamaktadır denilebilir. Daha detaylı bir şekilde gıda mühendisliği görev ve sorumlulukları şu şekilde açıklanabilir:
- Herhangi bir gıdanın üretim safhalarında yer almak.
- Mevcut gıdaların geliştirilmesini sağlamak.
- Üretilen gıdaların sağlık ve hijyen koşullarına uygun şekilde paketlenmesini gerçekleştirmek.
- Gıdaların üretiminde kullanılan katkı maddelerini ve bu maddelerin miktarlarını belirlemek.
- Üretim süreci tamamlanan gıdalardan numune almak, bu numunelerin analizlerini gerçekleştirmek ve rapor haline getirmek.
- Üretilen gıdaların koku, renk veya besin değeri gibi önemli özelliklerini incelemek, analiz etmek ve raporlamak.
- Ürünlerin depolanma süreçlerini gerçekleştirmek.
- Gıda ömrünü belirlemek.
- Gerçekleştirilen üretimlerin devlet tarafından belirlenmiş olan yasal süreçlere uygunluğunu sağlamak.
- Gıda üretim ve satış süreçlerini denetlemek.
Gıda mühendisliği ne iş yapar sorusu çalışma alanları değiştikçe daha da genişletilebilir.
Gıda Mühendisliği Maaşları
Gıda mühendisliği maaş açısından incelendiğinde diğer mühendislik dallarına oranla daha avantajlı bir meslek dalı olarak karşımıza çıkmakta. Son dönemlerde gıda alanında meydana gelen problemler nedeniyle bu meslek dalının dünya çapında önemli bir yer edindiğini belirtmek gerekiyor. Dünya çapında meydana gelen gıda krizleri, üretilen gıdaların insan sağlığına zararlı şekilde piyasaya sunulması ve pek çok firma tarafından hijyen koşullarına dikkat edilmiyor olması bu meslek dalının devlet tarafından koruma altına alınmasına neden oldu. Bu durum dünyayla benzer şekilde ülkemizde de mevcut.
Bu bağlamda gıda mühendisliği maaş skalası devlet tarafından korumalı hale getirildi. Ülkemizde özel sektör ve devlet kurumlarına gıda mühendislerine 14.000 TL’nin altında maaş verilememektedir. Bunun yanı sıra gıdayla alakalı faaliyet gösteren otel, hastane, kafe, restoran, yemekhane, fabrika ve benzeri her türlü kurum bünyesinde gıda mühendisi bulundurma zorunluluğu taşımaktadır. Bahsettiğimiz nedenlerden dolayı aylık kazanç açısından incelendiğinde gıda mühendisliği avantajlı bir meslek haline gelmektedir.
Gıda Mühendisinde Olması Gereken Özellikler Nelerdir?
Gıda mühendisliği yukarıda da bahsettiğimiz gibi insan sağlığı açısından dünya çapında önemli bir meslek dalı olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle bu mesleği icra edecek kişilerin mesleğin gerektirdiği özellikleri barındırmaları gerekmektedir. Bir gıda mühendisinde olması gereken özellikler ise detaylı olarak şu şekilde açıklanabilir:
- Hijyen kurallarına uygun şekilde çalışmalı. Özellikle üretimde görev alan gıda mühendisleri saç ve el hijyenine büyük önem göstermelidir.
- İletişim becerileri kuvvetli olmalıdır. Bilhassa satış konusunda aktif rol alacak mühendisler için bu özelliğe sahip olmak elzemdir.
- Analitik ve sayısal düşünme kabiliyetine sahip olmalı.
- Detaycı ve yaratıcı bir bakış açısına sahip olması gerekmektedir.
- Özellikle üretim maliyetlerini düşürme ve yeni üretim metotları geliştirme konusunda yenilikçi fikirler ortaya atabilmelidir.
- Ekip çalışmasına uyumlu olmalıdır.
- Gıda güvenliği konusunda detaylı bilgi sahibi olmalıdır. Gıdayla alakalı olan yasal düzenlemeler ve kanunlara iyi derecede hâkim olması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan unsurlar arasında özellikle hijyen ve gıda güvenliği konuları bir gıda mühendisinin dikkatli ve titiz davranması gereken en önemli noktalardır.
Gıda Mühendisliği Dersleri Nelerdir?
Gıda mühendisliği dersleri meslek hayatı boyunca mühendislerin kullanacakları temel dersleri içeriğinde barındırır. Genel olarak laboratuvar derslerinden oluşmaktadır. Bunun yanı sıra gıdaların üretiminde ve depolanmasında kullanılan makine ve cihazları anlatan derslerde bulunmaktadır. Bu açıdan bakıldığında Makine Mühendisliği ile çok sayıda ortak dersi olduğunu da söylemek gerekiyor. Gıda mühendisliği dersleri şu şekilde sıralanabilir:
Yukarıda sıralanan dersler genel alan dersleridir. Bu derslerin yanı sıra Calculus, Diferansiyel Denklemler, Fizik, Kimya ve Biyoloji gibi her mühendislik dalının alması zorunlu olan temel derslerde eğitim müfredatında mevcuttur.
En İyi Gıda Mühendisliği Bölümü Hangi Üniversitelerde Bulunur?
Gıda mühendisliği bölümü ülkemizde pek çok üniversitede bulunmaktadır. Ders içerikleri üniversiteden üniversiteye farklılık gösterse de genel olarak yukarıda bahsedilen dersler her üniversitede öğrencilere sağlanmaktadır. Ancak verilen eğitimin kalitesi, eğitimi veren akademisyenlerin bilgi ve birikimleri üniversite tercihinde önemli bir yere sahiptir. Bu bağlamda ülkemizde gıda mühendisliği alanında eğitim veren bazı yetkin üniversiteler şu şekilde sıralanabilir:
- Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- İstanbul Teknik Üniversitesi
- Yıldız Teknik Üniversitesi
- Konya Gıda ve Tarım Üniversitesi
- Hacettepe Üniversitesi
- İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
Bu üniversitelerin yanı sıra çok sayıda üniversitede gıda mühendisliği bölümü bulunmakta ve aktif olarak eğitim vermektedir.
YKS Sınav Netlerim Artmıyor (5 adım) adlı yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
2022 yılında 1000 kişiden fazla Gıda Mühendisleri arasında yapılan ankette 44% işsiz vardı. Geriye kalan çalışanların ise ise %25 i meslek dışı iş yapıyordu. Çalışanların %96 si maaşlarını yetersiz buluyor ve çalışanların %72si iş yerinde mesleki görev durumunda iş yaptıklarını bildirdiler. Katılımcıların %67 si bu bölümü yeniden tercih etme hakları olsa seçmeyeceklerini bildirdiler. %68 i mezun olduktan sonra mezun olduğu akademiye %74 ü de yaşadıgi il de ki Gıda mühendisliği akademisiden fayda görmediklerini bildirdiler. Oranlar ortada ve kötü seçenler üzülür.